Ο Νικηφόρος Λύτρας γεννήθηκε στο χωριό Πύργος  της Τήνου, το 1832. Ο πατέρας του,  Αντώνης Λύτρας, ήταν λαϊκός μαρμαρογλύπτης και του ενέπνευσε την αγάπη για την καλλιτεχνική έκφραση. Από παιδί είχε δώσει δείγματα της ζωγραφικής του δεινότητας.

Το 1860 ο Ν. Λύτρας θα βρεθεί με κρατική υποτροφία στη Βασιλική Ακαδημία των Καλών Τεχνών, στο Μόναχο. Η πόλη αποτελεί την εποχή αυτή το κέντρο συνάντησης όλων των καλλιτεχνικών ρευμάτων και παραγωγής της Ευρώπης των μέσων του 19^ου αιώνα.

Το 1866 ο Ν. Λύτρας διορίζεται καθηγητής Ανώτατης Ζωγραφικής στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Εκεί θα διδάξει για τριάντα οχτώ ολόκληρα χρόνια. Τα χρόνια αυτά θα ταξιδέψει, κυρίως μαζί με τον Ν. Γύζη, στην Ανατολή, στο Παρίσι και στο Μόναχο.